Każdy statystyczny mieszkaniec Zgorzelca produkuje w ciągu roku blisko 310 kg śmieci. Do tej pory za ich wywóz płacili jednak tylko ci, którzy indywidualnie lub w ramach wspólnoty mieszkaniowej, czy spółdzielni mieli podpisaną umowę z firmą zajmującą się odbiorem nieczystości. Ci, którzy – wbrew przepisom – umowy nie posiadali, pozbywali się swoich śmieci niemal po partyzancku.
Wcale nierzadki był widok prywatnych samochodów podjeżdżających wieczorem lub w nocy do śmietników, do których w foliowych workach lub reklamówkach śmieci były podrzucane ukradkiem, niczym kukułcze jaja. Gorzej, bo takie sceny zdarzały się także na przystankach autobusowych, gdzie domowe odpady bezceremonialnie lądowały w koszach. Najbardziej jednak irytujący był widok stert śmieci wyrzucanych na terenach leśnych, np. na zgorzeleckim stalagu.
To wszystko wkrótce się zmieni. Już niebawem nikomu nie będzie się opłacało wysypywanie śmieci na dziko, czy podrzucanie ich innym.
Zgodnie z zaleceniami UE
To dlatego, że za śmieci zapłacimy wszyscy. Takie rozwiązanie przyjął rząd i parlament narzucając samorządom jednolity sposób gospodarowania odpadami i naliczania za to opłat. Gminy na pełne wprowadzenie w życie nowych przepisów dostały 18 miesięcy, a czas ten mija w połowie tego roku.
I będzie to prawdziwa, śmieciowa rewolucja. Od 1 lipca 2013 roku to gmina będzie odpowiadać, za wszystkie wytworzone na jej terenie odpady, a wszyscy jej mieszkańcy będą obciążeni tzw. podatkiem śmieciowym. Jego wysokość budzi kontrowersje, bo rzeczywista opłata za odbiór śmieci dla przeciętnego gospodarstwa domowego wzrośnie. Trzeba jednak pamiętać, że dotychczasowych stawek za odbiór śmieci z tymi, które będą obowiązywać po 1 lipca porównać się nie da, bo zmienił się zakres obowiązków gmin i mieszkańców w zakresie postępowania z odpadami. Ten nowy zakres obowiązków ustalił Rząd i Sejm RP, chcąc dostosować polskie przepisy do dyrektyw unijnych, do których realizacji wcześniej się zobowiązał. Jeśli teraz Polska ich nie wykona, UE nałoży wysokie sankcje w postaci kar finansowych.
Radni ustalili stawki
W Zgorzelcu wysokość opłat za odbiór nieczystości Rada Miasta Zgorzelec ustaliła podczas sesji 20 grudnia 2012 roku. Nowa stawka to efekt prostej matematyki, iloczyn ilości produkowanych w Zgorzelcu śmieci, kosztów ich wywozu i utylizacji podzielony przez liczbę mieszkańców. Wyjaśniał to dokładnie podczas sesji zastępca burmistrza miasta Radosław Baranowski. Danych potrzebnych do wyliczenia ostatecznej kwoty było oczywiście więcej – brane były pod uwagę ilości śmieci zmieszanych, posegregowanych, koszty transportu, koszty pracy samochodów odbierających nieczystości i ich załóg. Nawet średnie odległości między jednym miejscem gromadzenia odpadów domowych i kolejnym na tej samej ulicy. Dokładnie. Wszystko metr do metra, kilogram do kilograma i złotówka do złotówki. Wyszło, że od 1 lipca za odbiór śmieci nieposegregowanych każdy mieszkaniec Zgorzelca zapłaci 22,90 zł miesięcznie. Można jednak tę kwotę znacznie obniżyć. Wystarczy zadeklarować, że będziemy segregować produkowane w domu odpady i robić to. Wtedy opłata śmieciowa wyniesie 17,18 zł od osoby.
Realna stawka za wywóz nieczystości może się też jeszcze zmniejszyć. Wiele zależy od przetargu na wybór firmy, która na zlecenie miasta będzie od nas śmieci odbierać. Jeśli zadziała mechanizm wolnego rynku i konkurencji, może się okazać, że zwycięska firma zaoferuje stawki, które pozwolą zastosować niższe opłaty dla mieszkańców.
Podobnie jak Zgorzelec, większość samorządów zdecydowała się naliczać opłaty za odbiór nieczystości przeliczając je na liczbę mieszkańców: Pieńsk : 15 zł/os. (dla segregujących odpady) 22 zł/os. (dla niesegregujących); Węgliniec: 14,50 zł/os. (dla segregujących odpady) 19,50 zł/os. (dla niesegregujących); Zawidów: 15 zł/os. (dla segregujących odpady) 20 zł/os. (dla niesegregujących); Lubań: 15 zł/os. (dla segregujących odpady) 19 zł/os. (dla niesegregujących); Jelenia Góra: 18 zł/os (dla segregujących odpady) 28 zł/os. (dla niesegregujących). Są jednak samorządy, które przyjęły inny, dopuszczony w ustawie sposób naliczania opłat za nieczystości. I tak np. w Szczecinie zdecydowano się na metodę opartą na zużyciu wody. Stawkę dla śmieci segregowanych ustalono na 4,94 zł rocznie od metra sześciennego wody, a niesegregowanych 6,43 zł. Inne samorządy wybrały jeszcze inną metodę, np. w Stargardzie Szczecińskim oplata za śmieci naliczana będzie proporcjonalnie od powierzchni lokalu mieszkalnego. Stawka za selektywną zbiórkę ma wynieść 50 gr za 1 m kw., i 60 gr w przypadku braku selektywnej zbiórki.